Aurkikuntza berriak gure #BARAKALDOCONMEMORIA proiektuan

Ostegunean, urtarrilak 30, ohiko osoko bilkuran, Barakaldoko Udaleko talde politikoek gure #BarakaldoConMemoria proiektuaren aldeko botoa eman zuten. Proiektu horren helburua Stolpersteine jartzea da, kontzentrazio-esparruetara deportatu zituzten barakaldarren omenez.

 

Hasieran 6 stolpersteine ziren arren, osoko bilkuran beste bi izen gehitu zitzaizkigun, asteleheneko prentsaurrekoari eta hurrengo eguneko hedabideetako publizitateari (El Correo, Tele 7 eta Hamaika tB) esker iritsi zirenak. Beste hedabide batzuek gure proiektua lantzen jarraituko dute datozen egun eta asteetan. Komunikabide guztiei lan horren berri emateko deia egiten diegu, ez gurea delako, izen zerrenda zabaldu ahal izango litzatekeelako baizik.
Barakaldo Europa osoko espaloietan jartzen ari diren monumentu txiki horiek instalatzen dituen lehen euskal udalerria izan daiteke. Proiektua, ordea, ez da hemen amaitzen, gure helburua baita Barakaldar deportatuen historia bilduko duen liburua egitea.

Bitartean, Julián Aparicio eta Nicolás Martinen familiei esker, Julian Aparicio Stalag VI-Cn (lager Bezeichnung) egon zela eta Nicolas Martín Barakaldon jaioa dela baieztatzen diguten materiala eta informazioa lortu dugu.

 

Azken aldaketekin, zerrenda honela geratu da.
Julián Aparicio Baranda (1917ko martxoaren 14an jaioa). Ministerioaren web orriko zerrendan Stalag XII-D (Trier) delakoan dago preso gisa (preso zenbakia 24.825). Hala ere, Bartzelonan dagoen familiari esker, Stalag VI-Ctik (Oberlangen) gutun bat bidali zuela jakin dugu. 1941eko azaroaren 21ean hil zen. Espainiako Alderdi Komunistako kidea zen. Badakigu Julianek Barakaldon bizi diren bi iloba dituela eta haietako batek alaba bat izan duela Alazne ikastetxean ikasten.
Luis Arranz Izquierdo preso hartu zuten Tolosako Stalag-en. 1944ko abuztuaren 6an a Buchenwald zelaira deportatu zuten. Azkenean, indar aliatuek zelaia askatu zutenean askatu zuten.
Emilio Cuevas Alonso (1917ko apirilaren 27an jaioa) Stalag de Compiègneko presoa izan zen. Ondoren, 1944ko maiatzaren 24an, Neuengammeko zelaira deportatu zuten, eta, ondoren, Fallersleben-Laagbergeko zelaira. Azkenean, indar aliatuek zelaia askatu zutenean askatu zuten.
José Luis Mazo Samano (1918ko abuztuaren 25a -) euskal idazlea izan zen. Stalag VII-A de Moosburgen preso hartu zuten. Ondoren, 1941eko abuztuaren 31n, Mauthausengo zelaira deportatu zuten. Azkenean, 1945eko maiatzaren 5ean askatu zuten. Jose Luisen iloba bati esker jakin dugu jaiotza data zuzena abuztuaren 25a dela, eta ez Ministerioaren webguneko zerrendan agertzen zena.
Gerardo Moro de la Fuente (1917ko apirilaren 23an jaio zen). Fallinbosteleko Stalag XI-Bn preso hartu zuten. Ondoren Mauthausenera deportatua izan zen 1941eko urtarrilak 27an (preso zenbakia: 87.240) 1942ko apirilak 16an hil zen. Justizia Ministerioaren webgunean 1942-4-16ko heriotza data bezala agertzen da eta Steyr (Austria) zelaian egon zela.
Félix Urrutia (1907ko abuztuaren 1ean jaioa) Fallinbostelgo Stalag XI-Bn preso hartu zuten. Ondoren Gusenera deportatua izan zen 1941eko urtarrilak 27an (preso zenbakia: 87.193) 1941eko irailak 23an hil zen.
Nicolás Martín González (1916ko irailaren 10ean jaioa). Stalag XI-A (Altengrabow) delakoan preso izan zuten (2.552 preso zenbakia). Ondoren Mauthausenera deportatu zuten 1941eko apirilaren 26an (4.335 preso zenbakia). 1941eko irailaren 4an hil zen. Ministerioaren webgunean, Bilbo ageri da jatorrizko biztanle gisa. Hala ere, prentsaurrekoaren publizitatea egin ondoren, iloba bat gurekin harremanetan jarri zen Barakaldon jaio eta bizi izan zela jakinarazteko. Egiaztatu dugunaren arabera, Josú Chuecaren “Gurs: el campo vasco” liburuko Gurseko presoen zerrendan, Nicolas Barakaldokoa da berez. Filiazio politikoari dagokionez, Gurs PSOEko eta UGTko kide gisa agertzen da zerrenda horretan, baina familiak dio anarkista izan daitekeela, eta aitortzen du UGTko pertsonekin harremana duela Nicolasen arrebaren etxean.
Martín Veiga Uzcati (1907ko urriaren 8an jaio zen). Izen hori Ana Garcia Santamariari esker lortu dugu (azken urteotan deportatuei buruzko ikerketak egiteaz arduratu den pertsona). Baieztatu ahal izan denez, Martin Verneteko (Frantzia) kontzentrazio-esparruan zegoen, eta handik atera zuten kamioietan edota autobusetan, 1944ko uztailaren 30ean Tolosako Caffarelli kasernarantz zihoazen beste batzuekin batera. Handik Dachonera deportatuak izango ziren 1.261 konboi ospetsuan, deportatuek eurek “tren fantasma” deitua. Martin 1944ko abuztuaren 21ean ihes egin zuen trenetik, Valence parean. Vernet Gestapok zuzendutako eremu errepresiboa izan zen, eta Frantzian ordena publikorako susmagarri edo arriskutsu diren atzerritar guztiak (intelektual antifaxistak) barneratzeko erabili zuten. 1944ko ekainean, azken barneratuak (403) zelaitik kanporatuak izan ziren, gizonezkoak Dachau kontzentrazio esparrura deportatuz eta emakumeak Ravensbrückeko kontzentrazio esparrura.